İSG ALANINDA TRAVMA İLE ÇALIŞMAK VE PSİKOSOSYAL DESTEK KAVRAMI

Kelime anlamı ruh bilimi olan psikoloji, insan ve hayvan davranışları ile birlikte zihinsel süreçleri inceleyen bir bilim dalıdır. Davranış ise, canlıların dış dünyaya karşı gösterdikleri/sergiledikleri eylemlerin tamamıdır. Bu alanlar doğrudan veya dolaylı yollarla gözlemlenebilirler.

Zihinsel süreç, duygu ve davranışların gözlemlenebilmesinin çeşitli avantajları bulunmaktadır. Bunların başında kişilerin yaşadıkları zorlu durumlara müdahale gelmektedir. Amerikan Psikiyatri Birliğinin hazırladığı, DSM-V tanı kitapçığında, travmanın ayrıntılı bir tanımı yapılmıştır. Bu tanıma göre travma, “kişinin gerçek bir ölüm tehdidi alması, ağır yaralanması, fizik bütünlüğünü tehdit eden bir olay yaşaması, başka bir kişinin ölümü, ölüm tehdidi altında kalması, yaralanması ya da fizik bütünlüğünü tehdit eden bir olaya tanıklık etmesi, ailesinden birinin ya da başka bir yakınının beklenmedik ölümü, şiddete maruz kalarak öldürülmesi, ağır yaralanması, ölüm ya da yaralanma tehdidi altında kaldığını öğrenmesi gibi kişinin doğrudan yaşadığı ve bu travmatik olay karşısında kişide dehşet, korku, çaresizlik ve stres duygularının ortaya çıkması durumudur” Bazen görece çok az kişinin doğrudan mağdur olduğu travmatik olayların bile genel ruh sağlığını tehdit edici yaygın ve uzun süreli etkileri olabilmektedir.


Günümüzde ise kitle iletişim araçlarının yaygınlaşması ile bu tür olaylardan her zamankinden daha fazla haberdar olmak kaçınılmaz bir hal almış durumdadır. Dolayısıyla, sadece kendi yaşam alanımızdaki yaşanan travmatik olaylara doğrudan maruz kalmayıp aynı zamanda dünyanın dört bir yanında yaşanan olaylardan da anında haberdar olabildiğimiz ortadadır. Travmatik deneyimlerde kişilerin örseleyici yaşantılara verdiği psikolojik tepkiler de farklılaşabilmektedir. Travmanın doğası ve şiddeti bir yana, travmaya uğrayan bireyin geçmiş deneyimi, hâlihazırdaki durumu, gelecek beklentisi, psikolojik yatkınlığı ve sosyal destek çevresi gibi değişkenler arasındaki karmaşık ilişki, bireyin travmatik olaya yüklediği anlamı da farklılaşmaktadır. Travmatik yaşantıya yüklenen anlam, sadece travmatik olayın hemen sonrasındaki yaşantıyı değil, aynı zamanda sonrasında bu durumla nasıl baş edeceğini ve sonraki yaşamını nasıl kurgulayacağını da etkilemektedir.


Bu nedenle yaşanan travmanın etkisini azaltmak ve/veya yaşanan örseleyici deneyimin bireyin hayat akışını bozmaması ve olaylar karşısında sağlamlık kazandırmak için psikososyal destek kaynakları önemli bir pozisyondadır. Psiko-sosyal destek; bireyi afetlere, travmalara (insan eli ile oluşmuş) ve bunların etkilerine karşı korumak, bireyleri ruhsal anlamda güçlendirmek ve mağduriyetle birlikte ortaya çıkan işlev kayıplarının önüne geçip, bireyin tekrardan işlevsel olduğu dönemlere dönmesini sağlamaktır. Psiko-sosyal destek müdahaleleri; kişilerin içinde bulundukları durumu ve reaksiyonlarını anlamalarını sağlamak, seçeneklerini gözden geçirmelerine yardımcı olmak, duygusal destek sağlamak, kişiye yardımcı olabilecek kişi ve organizasyonlarla temas sağlamalarına yardımcı olmaktır. Bu aşamada; koruyucu, önleyici, tedavi edici ve geliştirici aktiviteler yapılır. Eğitim ve sosyal aktiviteler aracılığıyla afetten etkilenen bireye yeni beceriler kazandırılması da bu çalışmanın bir parçasıdır. Psiko-sosyal desteğin, hayattaki stres kaynaklarından ayrı olarak kişinin psikolojik ve fiziksel sağlığını etkilediği, bu bağlamda stresin olumsuz etkisini azalttığı aktarılmaktadır.


Psiko-sosyal desteğin travmatik bir olaya maruz kalan kişinin bu durumu ifade edebilmesini ve böylelikle travmatik deneyimin olumsuz sonuçlarının paylaşılarak azalmasını sağladığı ifade edilmiştir. Nitekim 2004 yılında travmatik yaşantıya sahip kişilerle çalışan profesyonellerle yapılan bir çalışmada sosyal desteğin artmasıyla stres belirtilerinin %49 azaldığı görülmüştür. Travma ve Psikososyal kavramları ile çalışmanın kişiler üzerinde psikolojik, fizyolojik ve sosyal olarak geliştirici ve iyileştirici bir etkisi olduğu görülmektedir.

Her zaman kolayca ulaşabileceğiniz bir noktadayız

Yenilikler için iletişime geçmeye hazırız.

Bizi sosyal medyada takip edin, en güncel gelişmelerden ve içeriklerimizden haberdar olun!

İşyerinizdeki güvenlik kültürünün geliştirilmesinde size özel çözümler sunar.
Tüm Hakları Saklıdır. ®2024
Şirket Profili
Ürünler
Hizmetler
YANKI SOLUTIONS
Tatlısu Mah. Arif Ay Sokak Saygı Apt. No:17/B Ümraniye / İSTANBUL

+90 216 577 00 57

[email protected]